W starożytnym Rzymie gladiatorzy (nazwa ta pochodzi  od łacińskiego słowa gladius – „miecz”) wywodzili się z różnych grup społecznych. Najczęściej byli to niewolnicy, skazańcy, pospolici przestępcy, niewypłacalni dłużnicy lub jeńcy wojenni. Zdarzało się, że zostawali nimi ludzie wolni – często arystokraci pragnący odzyskać sławę. Jednak cesarz Witeliusz w swoim krótkim okresie panowania opublikował dokument zabraniający im walk.

  Gladiatorzy nie mieli przed sobą żadnej perspektywy poprawy sytuacji społecznej. Ich życie nie miało żadnej wartości, traktowani byli jak przedmioty, a wszelkie zyski, np. z bardzo popularnych zakładów, zawieranych na arenach przez publiczność, przypadały ich właścicielom. Dla nich nagrodą była jedynie możliwość dalszego życia.

  Mimo tego nie lekceważono ich, lecz stale kontrolowano. Gdyby bowiem ci przeszkoleni w walce i  nie mający niczego do stracenia ludzie zjednoczyli się, mogliby przejąć kontrolę nad Rzymem. Wyciągnięto odpowiednie wnioski z lekcji, jaką było powstanie pod wodzą Spartakusa. Jeżeli niewolnik podniósł rękę na swojego pana, prawo karało śmiercią nie tylko jego, ale wszystkich niewolników z służących w danym domu.