Każdy nowonarodzony Spartanin od chwili przyjścia na świat był podporządkowany surowym prawom obowiązującym w państwie. Jedynie silne i zdrowe niemowlęta mogły przeżyć. Dzieci słabe, tuż po urodzeniu, skazywano na śmierć. Wychowanie spartańskie miało na celu wyrabianie męstwa, odwagi i gotowości  do poświęcenia w imię dobra ojczyzny. Już jako dzieci przyszli spartańscy wojownicy byli przygotowywani do ciężkiego życia i trudów wojny. Musieli być nie tylko dobrymi wojownikami, ale także sportowcami, śpiewakami i mówcami, by na placu boju móc szybko porozumiewać się z towarzyszami.

  W wieku siedmiu lat chłopców zabierano od rodziców i łączono ich w grupy, aby żyli i jedli razem. Przyzwyczajano ich w ten sposób do wspólnych zabaw i uczenia się. Nauka była ograniczona do ścisłego minimum. Spartan uczono wyrażać się krótko, by potrafili oddać istotę rzeczy, nie używając zbędnych słów. Poza tym ich wychowanie miało na celu naukę słuchania rozkazów, znoszenia zmęczenia i zwycięstwa w walce. Właśnie dlatego w miarę upływu czasu ćwiczenia, którym ich poddawano, stawały się coraz cięższe.

  Strzyżono Spartanom włosy do skóry, przyzwyczajano do chodzenia boso i uczestnictwa w grach, najczęściej nago. Gdy dochodzili do dwunastego roku życia, przestawali nosić spodnią szatę i otrzymywali na cały rok tylko jeden płaszcz. Byli brudni, nie kąpali się i nie namaszczali skóry oliwą, poza niektórymi dniami w roku. Spali w grupach, na jakie byli podzieleni, na posłaniach, które sami sobie sporządzili, zrywając trzciny gołymi rękoma.

  Wyznaczano wychowawców spośród ludzi szlachetnych, a ponadto każdy oddział wybierał sobie naczelnika – tego z młodych ludzi, który był najrozsądniejszy, najbardziej wysportowany i zapalczywy w walce.

  Wkładano tyle samo zaangażowania w nauczanie pieśni  i melodii, co w poprawne wysławianie się chłopców. Melodie budziły odwagę i popychały do działania. Pieśni były proste i surowe, tematy patriotyczne, poważne i moralne. Najczęściej stanowiły pochwałę tych, którzy zginęli za Spartę i których imię wysławiano po wsze czasy lub też naganę tych, którzy uciekli w popłochu z pola walki. Ich życie powszechnie przedstawiano jako bolesne i nieszczęśliwe.

  Wychowanie Spartan trwało aż po wiek dojrzały. Nikt z nich  nie mógł żyć tak, jak sam chciał. Ich egzystencja w polis podobna była do życia w obozie wojskowym.  W obszarze ich zainteresowań znajdowały się   sprawy publiczne i taki styl  życia, jaki prawo nakazywało.

  Spartanie żyli w sposób prosty, w surowych warunkach (nawet królowie), posiłki spożywali wspólnie, jedząc te same potrawy. Nie byli przywiązani do wygód, zbytku i bogactwa. Panowała między nimi rzeczywista równość, nie tylko wobec prawa – posiadali niewiele i poziom ich życia był równy.