Od najdawniejszych czasów Grecy dbali o sprawność fizyczną. Było to bardzo ważne, ponieważ po mężczyznach oczekiwano, że zostaną dobrymi żołnierzami. W każdym mieście znajdowały się tereny wydzielone do ćwiczeń sportowych, na których Grecy spędzali większość czasu. 

  Rok 776 p.n.e. uznawany jest za datę rozpoczęcia pierwszych Igrzysk Olimpijskich, a także za pierwszy udokumentowany fakt historyczny w dziejach Grecji. Igrzyska odbywały się co cztery lata, zaś czteroletni okres pomiędzy kolejnymi zawodami sportowymi nazywano olimpiadą. W czasie igrzysk przerywano wszystkie spory i wojny, ogłaszano bowiem „pokój boży” mający zapewnić bezpieczeństwo uczestnikom i widzom. Igrzyska trwały kilka dni i obejmowały różnego rodzaju popisy zręczności i siły.

  Początkowo Igrzyska Olimpijskie trwały jeden dzień, ale w miarę wzrostu liczby dyscyplin czas zawodów wydłużył się do 5 dni. Nagrodą dla zwycięzców był wieniec oliwny – symboliczny dar, bezcenny w oczach tysięcy młodych ludzi, którzy z najodleglejszych stron świata greckiego dążyli do Olimpii w nadziei zdobycia zwycięstwa.

  Najważniejszym punktem igrzysk były konkurencje sportowe. Początkowo w Olimpii jedyną dyscypliną był bieg na jeden stadion, którego długość wynosiła 192,28 m. Z czasem doszły kolejne dyscypliny i w VII w. p.n.e. było już ich dziesięć:

Ø       Bieg krótki (dromos) – na długość stadionu (odpowiednik współczesnych sprintów)

Ø      Bieg podwójny (diaulos)  – na podwójną długość stadionu

Ø      Bieg długodystansowy (dolichos) – na długość 7-24 stadionów

Ø      Pięciobój (pentathlon)  – składał się z: biegu, skoku, rzutu dyskiem i oszczepem, z zapasów

Ø    Walka na pięści (pygme) –  początkowo na gołe pięści, potem okryte rzemiennymi "rękawicami".

Ø      Zapasy (pale)  –  pierwowzór współczesnych zapasów klasycznych

Ø      Zapasy w stylu wolnym (pankration)  – połączenie walki na pięści i zapasów, dozwolone było też kopanie.

Ø      Bieg w zbroi (hoplites)  – w kompletnej zbroi ciężkiej piechoty greckiej (25 kg).

Ø      Wyścigi rydwanów –  otwarty, dwukołowy pojazd zaprzęgnięty     w 4 (najczęściej) lub 2 konie.

Ø       Wyścigi konne  (jeździectwo) –  najistotniejsza była szybkość, podczas gdy dzisiaj  –  styl.

Ø      Zawody trębaczy i heroldów  – konkurencje mało sportowe.

  Początkowo zwycięzcy w każdej konkurencji otrzymywali nagrody symboliczne - gałązkę palmową po zakończeniu konkurencji i wieniec oliwny na zakończenie igrzysk. Nagradzano tylko zdobywców pierwszego miejsca. Z czasem zawodnicy zaczęli reprezentować miasta-państwa - pojawił się nacjonalizm i zawodowe uprawianie sportu. Zmieniły się też nagrody - zwycięzcy byli hojnie nagradzani przez sponsorujące je miasta-państwa. Specjalnym ceremoniałem była dekoracja zwycięzców.

  Tradycja nakazywała, aby gałązki pochodziły ze starej i świętej oliwki rosnącej w pobliżu świątyni Zeusa. Wyrażano w ten sposób fakt, że nagroda pochodzi od Zeusa a nie od ludzi. Po dekoracji nagrodzeni składali ofiary na ołtarzach bóstw oraz dary dla świątyni. Na zakończenie igrzysk organizatorzy wydawali ucztę z udziałem wszystkich olimpijczyków. Nazwiska sportowców umieszczano w specjalnych spisach. Wielokrotny zwycięzca, oprócz wieńca oliwnego i ewentualnej nagrody, miał prawo do posiadania swego posągu w Olimpii.