Ślimaki - informacje gatunkowe
Znamy obecnie około 105 tys. gatunków ślimaków, które są podzielone na trzy podgromady: płucodyszne (Pulmonata), przodoskrzelne (Prosobranchia) i tyłoskrzelne (Opisthobranchia). Ślimaki płucodyszne charakteryzują się brakiem skrzeli w jamie płaszcza. Ścianka wewnętrzna płaszcza jest jednak tak silnie unaczyniona, że pełni funkcję jamy płucnej. Ślimaki te zamieszkują przeważnie środowiska lądowe, rzadziej słodkowodne, a tylko wyjątkowo morskie. Większość z nich to obojnaki. W grupie tej można znaleźć zarówno gatunki posiadające muszle (np. winniczek), jak i ślimaki bezskorupkowe (np. pomrowy, Limacidae), których muszla jest zredukowana do ukrytej w płaszczu niewielkiej wapiennej płytki. czemu skrzela leżą za sercem. W grupie tej jest wiele gatunków pelagicznych, swobodnie unoszących się w toni morskiej, gdzie polują na drobne organizmy planktonowe.
U gatunków tych stopa uległa przekształceniu w dwa płaty pływne, podobne do skrzydeł. Nagie ślimaki morskie są przeważnie obojnakami, które w trakcie rozrodu wymieniają się pakietami plemników. Jeden osobnik może złożyć na raz nawet 300 tys. jaj. Do najbardziej kolorowych ślimaków tyłoskrzelnych zaliczyć można takie rodzaje jak Chromodoris, Phyllidict i Hexa-branchus.
Rys. 2 Muszle ślimaków i nie tylko
Ślimaki przodoskrzelne mają ciało prawie zawsze pokryte czapeczkowatą lub spiralnie skręconą muszlą. Do tylnej części ich nogi jest przyrośnięte wieczko zamykające otwór muszli, gdy zwierzę schowa się do jej wnętrza. Jama płaszczowa skierowana jest do przodu i mieści leżące przed sercem skrzela. Większość przodoskrzelnych to zwierzęta rozdzielnopłciowe, żyjące w morzu. Do grupy tej należą takie gatunki jak drapieżny rozkolec (Murex) niszczący ławice ostryg i perłopławów, a także efektownie ubarwione, poszukiwane przez kolekcjonerów porcelanki (Cyprciea). Ślimaki tyłoskrzelne są pokryte małą cienką często zupełnie zredukowaną muszlą. Ich jama płaszczowa jest zwykle przesunięta nieco na prawą stronę.